Aplikasi Ketumpatan dalam Kehidupan Seharian

1. Kayu balak

Di tempat yang mempunyai banyak sumber kayu balak & sungai yang besar seperti negeri Sarawak, sungai merupakan antara mod pengangkutan utama termasuklah untuk mengangkut kayu balak.

Kayu balak kurang tumpat daripada air. Jadi, ia akan terapung di permukaan air.

sumber: google images  

2. Rakit

Rakit biasanya diperbuat daripada buluh. Buluh kurang tumpat daripada air & boleh terapung di permukaan air.

 sumber: google images  

3. Kapal selam

Kadar ketenggelaman kapal selam dalam laut boleh diubah-ubah dengan mengubah isipadu air dalam tangki ballast.

Apabila tangki ballast dipenuhi air, ketumpatan kapal selam bertambah, maka kapal selam akan tenggelam lebih dalam.

Apabila air dalam tangki ballast dikurangkan / dikeluarkan, ketumpatan kapal selam berkurang, maka kapal selam akan naik ke atas.

sumber:  http://buoyantforce.weebly.com/

4. Laut Mati

Laut Mati yang terletak di perairan Jordan merupakan laut yang paling masin di dunia. Ia mempunyai kandungan garam yang sangat tinggi menjadikan kemasinannya adalah 9.6 kali lebih tinggi berbanding laut biasa. Disebabkan kandungan garam yang tinggi, Laut Mati mempunyai ketumpatan yang lebih tinggi daripada air laut yang lain. Oleh itu, manusia & kebanyakan objek boleh terapung di permukaan Laut Mati.

  sumber: google images  

5. Telur

Aplikasi ini tiada dalam sukatan pelajaran di sekolah, tapi bagus juga untuk sekadar berkongsi.

Cara mudah untuk mengenal pasti telur yang masih baru & telur yang sudah rosak.

Telur biasa mempunyai ketumpatan yang lebih tinggi daripada air biasa. Jadi, telur akan tenggelam dalam air.

Telur yang rosak mempunyai kandungan udara yang lebih tinggi berbanding biasa (semakin lama usia telur, semakin banyak udara yang masuk melalui kulit telur)

sumber: https://food-hacks.wonderhowto.com/

Isipadu udara yang tinggi mengurangkan ketumpatan telur. Jadi, telur yang sudah rosak / hampir rosak akan terapung dalam air.

 sumber: http://blackandwhite999.blogspot.my/

** Untuk demo / aktiviti ketumpatan: klik DI SINI 

Aktiviti Ketumpatan

Pengenalan

Ketumpatan didefinisikan sebagai nilai jisim per isipadu sesuatu bahan

Unit bagi ketumpatan : g/cm³

Oleh itu, ketumpatan dipengaruhi oleh 2 faktor, iaitu:

i) Jisim bahan

ii) Isipadu bahan

Aktiviti 1: Terapung / Tenggelam

Aktiviti ini selalunya dijadikan sebagai set induksi.

Dijalankan secara berkumpulan dengan menggunakan pendekatan inkuiri penemuan (inquiry-discovery learning)

Langkah-langkah:

1. Berikan beberapa objek / bahan kepada setiap kumpulan

Contohnya: tin minuman, botol air mineral, buah-buahan (epal/oren/dll), plastisin, polisterin, bongkah kayu, bebola besi, alat tulis dsb.

2. Masukkan objek ke dalam air

3. Rekodkan objek mana yang tenggelam & objek yang timbul

4. Minta pelajar berikan sebab

5. Selepas pelajar memberikan maklum balas, guru bincangkan konsep ketumpatan

6. Kemudian, minta pelajar buat perbincangan dalam kumpulan untuk fikirkan cara bagaimana mahu tenggelamkan objek yang timbul / apungkan objek yang tenggelam.

Contoh: bagaimana nak tenggelamkan buah oren / polisterin & bagaimana nak apungkan plastisin

sumber rujukan: Nilam Publication sdn. bhd. 

7. Untuk pendekatan KBAT, minta pelajar sendiri bina hubungan antara ketumpatan dengan jisim & isipadu

Aktiviti 2: Lebih Tumpat / Kurang Tumpat

Aktiviti ini dijalankan untuk menunjukkan kedudukan objek / bahan yang lebih tumpat dan objek / bahan yang kurang tumpat

Langkah-langkah:

1. Sediakan 1 gelas air dan 1 gelas berisi minyak

2. Letak kadbod atas gelas berisi air & telangkupkan ke atas gelas yang berisi minyak

3. Tarik sedikit kadbod untuk membenarkan aliran air & minyak

4. Pemerhatian: air akan turun ke bawah & minyak akan naik ke atas.

Penerangan:

Air & minyak tidak akan bercampur kerana mempunyai ketumpatan yang berbeza. Bahan yang lebih tumpat akan sentiasa berada di bawah, manakala bahan yang kurang tumpat akan sentiasa berada di atas.

Aktiviti 3: Faktor-faktor Ketumpatan

Aktiviti ini dijalankan untuk menunjukkan bagaimana faktor jisim & isipadu mempengaruhi ketumpatan sesuatu bahan

Langkah-langkah:

1. Sediakan 2 bikar berisi air.

2. Masukkan telur ke dalam bikar pertama. (pemerhatian: telur tenggelam)

3. Larutkan garam ke dalam bikar kedua. Masukkan telur ke dalam air garam (pemerhatian: telur terapung)

4. Tambahkan air ke dalam bikar yang berisi air garam tadi. (pemerhatian: telur yang terapung akan tenggelam perlahan-lahan)

Penerangan:

1. Telur lebih tumpat daripada air. Jadi, telur akan tenggelam dalam air biasa.

2. Apabila garam ditambah ke dalam air, jisim bertambah menjadikan ketumpatan air garam lebih tinggi daripada air biasa. Jadi, telur terapung di atas air garam.

3. Apabila air ditambah ke dalam air garam, isipadu air bertambah menjadikan ketumpatan air berkurang. Jadi, telur akan kembali tenggelam.

**hanya ketumpatan air yang berubah, ketumpatan telur tidak berubah**

Kesimpulan:

Apabila jisim bertambah, ketumpatan akan bertambah

Apabila isipadu bertambah, ketumpatan akan berkurang

Bahan / objek yang lebih tumpat berada di bawah

Bahan / objek yang kurang tumpat berada di atas  

sumber rujukan: Pearson-Longman 

Video Aktiviti Ketumpatan: klik DI SINI 

Next: Aplikasi Ketumpatan